ရဲရင့္ျမင့္ေမာင္ / ၂၃ ဇန္န၀ါရီ ၂၀၀၉
ေခတ္ျပိဳင္
ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ကမ္းနားရွိ အမွတ္ (၁၀) ဂိတ္တည္ရွိရာ ထာ့အာရြာ၏ တဖက္ကမ္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ျမဝတီ ဘက္ကမ္းရွိ (၉၉၉) ဒီေကဘီေအဂိတ္သည္ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္းပိုင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ၿပီး အလုပ္အကိုင္ရွာေဖြၾကသည့္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသားမ်ားကို လူကုန္ကူးေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားရာ ေနရာေဒသတခုအျဖစ္ တည္ရွိလာခဲ့သည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္တခုခန္႔ ရွိခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ား၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ျမဝတီခ႐ိုင္အာဏာပုိင္မ်ား၊ ဒီေကဘီေအအဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ လူပြဲစားမ်ား ပူးေပါင္းကာ လုပ္ကိုင္ၾကသျဖင့္ မည္သည့္အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ အေရးယူေဆာင္ရြက္ျခင္းမရွိဘဲ ယေန႔ထက္တိုင္ လူကုန္ကူးမႈမ်ားကို ေပၚေပၚထင္ထင္ လုပ္ေဆာင္ေနလ်က္ရွိသည္။
ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံေနရာေဒသအႏွံ႔အျပားတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကသည့္ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားမွာ ျမန္မာ ျပည္ ျပန္မည့္အခ်ိန္တြင္ မိမိတို႔စုေဆာင္းထားသည့္ လုပ္အားခမ်ားကို နယ္စပ္ရွိ မိမိတို႔ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္း အသိမိတ္ေဆြ မ်ားထံ ဘဏ္မွတဆင့္ေငြလႊဲၾကၿပီး ဘန္ေကာက္ရွိ ေမာ္ခ်ိကားဂိတ္သို႔သြားကာ ဘန္ေကာက္-မဲေဆာက္ ေျပးဆဲြသည့္ ညကားျဖင့္ မဲေဆာက္သို႔ ျပန္လာၾကသည္။
မနက္ (၅) နာရီခန္႔တြင္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕အဝင္ စစ္ေဆးေရးဂိတ္ႀကီးျဖစ္သည့္ ေဟြ႕ဟင္ဖြန္ဂိတ္ အေရာက္တြင္ ထိုင္းလူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား ကားေပၚတက္လာၿပီး “ဒီကားေပၚမွာပါတဲ့ ဗမာ၊ ကရင္၊ မြန္ အားလုံး ဆင္းၾကပါ” ဟုဆိုလွ်င္ ကားေပၚပါ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအားလုံး မိမိတို႔ယူေဆာင္လာသည့္ ပစၥည္း၊ အထုပ္အပိုးမ်ားႏွင့္အတူ ကားေပၚမွဆင္းၿပီး အဖမ္းခံၾကရသည္။
ဘန္ေကာက္-မဲေဆာက္ ကားတစီးလွ်င္ ေန႔စဥ္ျမန္မာ (၁၅) ဦးမွ (၂၀) အထိ ပုံမွန္ပါရွိတတ္ၿပီး မဲေဆာက္-ဘန္ေကာက္ေျပးဆြဲသည့္ ခရီးသည္တင္လိုင္းကားႀကီးမ်ားမွာ ေန႔စဥ္ (၁၅) စီးခန္႔ ပုံမွန္ေျပးဆြဲလ်က္ရွိသည္။ ၎နည္းလမ္းျဖင့္ ဘန္ေကာက္မွျပန္လာၾကသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား ေန႔စဥ္ (၁၀၀) မွ (၁၅၀)ခန္႔ ပုံမွန္ရွိသည္။ အခါႀကီးရက္ႀကီးမ်ား ျဖစ္သည့္ သႀကၤန္ကာလ၊ ႏွစ္သစ္ကူးကာလ၊ သီတင္းကၽြတ္ကာလမ်ားတြင္ ဘန္ေကာက္မွ လိုင္းကားစီး၍ ျပန္ဆင္းလာသူ ေန႔စဥ္ (၃၀၀) ခန္႔ရွိသည္။
အဆိုပါ ထိုင္းလဝက၏ ဖမ္းဆီးျခင္းခံရသူမ်ားကို မဲေဆာက္ ထိုင္းလဝက႐ုံးတြင္ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ႏွင့္ ဓာတ္ပုံမွတ္ တမ္းမ်ားယူၿပီး ထိုင္းလဝက က ထိုင္းဘက္ကမ္း အမွတ္ (၁၀) ဂိတ္မွ ျမန္မာဘက္ျခမ္းရွိ (၉၉၉) ဒီေကဘီေအဂိတ္သို႔ စာရင္းႏွင့္တကြလႊဲအပ္ၿပီး နယ္ႏွင္လိုက္သည္။ နယ္ႏွင္ခံရသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား (၉၉၉) ဒီေကဘီေအဂိတ္သို႔ ေရာက္ရွိခ်ိန္တြင္ အသင့္ေစာင့္ဆိုင္းေနေသာ ဒီေကဘီေအဂိတ္မွ တာဝန္ရွိသူမ်ားက လူစာရင္းေကာက္ယူၿပီးေနာက္ ၎တို႔လက္သပ္ေမြးထားသည့္ အမာခံလူပြဲစားမ်ားထံသို႔ ေရာက္ရွိလာသူမ်ားကို တဦးလွ်င္ ထိုင္းဘတ္ေငြ (၉၀၀) ႏႈန္းျဖင့္ အခ်ိဳးက်ခြဲေဝေပးလိုက္သည္။ လူတဦး (၉၀၀) ႏႈန္းျဖင့္ လူတရာအတြက္ ဘတ္ေငြ (၉) ေသာင္းအား ဒီေကဘီေအသို႔ ေပးရသည္။
ဒီေကဘီေအဂိတ္မွ ေရြးထုတ္သြားသူမ်ားကို ပြဲစားမ်ားက မိမိတို႔ေနအိမ္အသီးသီးသို႔ ေခၚေဆာင္သြားၿပီး လူတဦးလွ်င္ (၁,၂၀၀) ႏႈန္းျဖင့္ အေရြးခံေစသည္။ ျမဝတီမွ ေအာက္ျပန္ဆင္းမည့္ ခရီးစဥ္ကိုလည္း ၎တို႔ပိုင္ကားမ်ားျဖင့္သာ လိုရာသို႔ သြားေစသည္။ ဘန္ေကာက္ျပန္အမ်ားစုမွာ နယ္စပ္အေျခအေနအား ႀကိဳတင္သိရွိထားသျဖင့္ အနည္းဆုံး ဘတ္ေငြ (၃-၄) ေထာင္ခန္႔ ေဆာင္ထားၾကသည့္အတြက္ ပြဲစားအား ေငြ (၁,၂၀၀) ေပး၍ ပြဲစား၏အစီစဥ္ျဖင့္ ျမဝတီၿမိဳ႕ကားဂိတ္မွတဆင့္ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္သို႔ လိုရာခရီးဆက္ၾကရသည္။ အခ်ိဳ႕ေငြပါမလာသူမ်ားအား ပြဲစားမ်ားက ၎တို႔အိမ္တြင္ ထား၍ ထိုင္း ႏိုင္ငံႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ေဆြမ်ိဳးမ်ားအား အဆက္အသြယ္လုပ္ေစၿပီး ေငြျဖင့္ လာ၍ေရြးရသည္။ လူကိုယ္တိုင္မလာႏိုင္သူ မ်ားအေနျဖင့္ ပြဲစား၏ဘဏ္စာရင္းမွတဆင့္ ေငြလႊဲေပးရသည္။ လာေရြးမည့္လူမေရာက္ခင္စပ္ၾကား ေနထိုင္စားေသာက္ ေရးအတြက္ ပြဲစားက တရက္ (၁၀၀) ႏႈန္းျဖင့္ တာဝန္ယူေကၽြးေမြးထားၿပီး ရက္အလိုက္ ကုန္က်သမွ်ကို ေဆြမ်ိဳးမ်ားက ေငြ ေပးေခ်ၿပီးမွ ေခၚသြားခြင့္ရွိသည္။
လူတဦးလွ်င္ ဘတ္ (၉၀၀) ႏႈန္းျဖင့္ ေန႔စဥ္ လူ (၁၀၀) မွ (၂၀၀) အတြက္ ရရွိသည့္ေငြမ်ားကို ဒီေကဘီေအသို႔ ေပးရသည့္ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာလူပြဲစားတဦးက “ဒီေကဘီေအက ဒီေငြေတြကို အကုန္လုံးမရဘူး။ ထိုင္းလဝကကို လည္း ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ျပန္ေပးရတယ္။ လူတေယာက္ကို ဒီေကဘီေအက (၉၀၀) ရတယ္။ ထိုင္းလဝကကို တေယာက္ သုံးရာႏႈန္းနဲ႔ ျပန္ေပးရတယ္လို႔ သိရတယ္။ ဒါတရားဝင္ေတာ့မဟုတ္ဘူး။ ထိုင္းလဝကရယ္၊ ဒီေကဘီေအရယ္ ျမန္မာလူပြဲစားေတြ သူတို႔ညိႇၿပီးလုပ္ထားတဲ့ နားလည္မႈပဲ” ဟု ေျပာသည္။
ယခင္ကဆိုလွ်င္ ဘန္ေကာက္မွမဲေဆာက္သို႔ ျပန္လာသူမ်ားမွာ တရားဝင္မဟုတ္ေသာနည္းျဖင့္ ထိုင္းလဝကကို တဦးလွ်င္ ဘတ္ (၅၀၀) ႏႈန္း ဒဏ္ေၾကးေပးေဆာင္ရၿပီး ထိုင္းလဝကမွ နယ္စပ္သို႔ သြားေရာက္ပို႔ေဆာင္ေပးသည္။ ၎ကိစၥႏွင့္ပတ္ သက္၍ အထက္သို႔ တိုင္တန္းမႈမ်ားရွိ၍ ျပႆနာတက္ေသာေၾကာင့္ လြန္ခဲ့သည့္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ခန္႔ကစကာ ယခင္ကဲ့သို႔ဘတ္ (၅၀၀) ေပးေဆာင္စရာ မလိုေတာ့ေသာ္လည္း ထိုင္းလဝက၊ ဒီေကဘီေအႏွင့္ လူပြဲစားမ်ားညႇိကာ နားလည္မႈျဖင့္ ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ၾကသည္ဟု ဒီေကဘီေအ တပ္ဖြဲ႔ဝင္တဦးက ေျပာသည္။
အဆိုပါ (၉၉၉) ဒီေကဘီေအဂိတ္ကို အေျချပဳ၍ လူပြဲစားမ်ားက ျမဝတီမွတဆင့္ ဘန္ေကာက္သို႔ အလုပ္သြားလုပ္မည့္ ျမန္ မာႏိုင္ငံသားမ်ားကို လူတဦးလွ်င္ ထိုင္းဘတ္ေငြ (၁၅,၀၀၀) ျဖင့္ ပို႔ေဆာင္ေပးလ်က္ရွိသည္။
လိုရာခရီးေရာက္သူမ်ားရွိၿပီး အခ်ိဳ႕လမ္းခရီးတြင္ ဖမ္းဆီးခံရကာ နယ္စပ္ျပန္ပို႔ခံရသူမ်ားလည္းရွိသည္။ အခ်ိဳ႕မွာ ခရီးစဥ္လမ္းေၾကာ အတြင္း အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေသဆုံးသူမ်ားႏွင့္ ေပ်ာက္ဆုံးသူမ်ားလည္း မၾကာခဏ ျဖစ္ေလ့ရွိသည္။
ျမန္မာလူပြဲစားမ်ားက ဘန္ေကာက္ သြားမည့္သူမ်ားကို ထိုင္းဘက္ကမ္းသို႔ တဆင့္ေပးပို႔ၿပီး ထိုင္းဘက္ကမ္းရွိ လူႀကိဳလူပို႔မည့္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ကာ လိုရာခရီးသို႔ ပို႔ေဆာင္ေပးၾကသည္။ မဲေဆာက္မွ ဘန္ေကာက္သို႔ သြားရာတြင္ ကားႀကီးကားငယ္မ်ားတြင္ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ဝွက္ကာ တိုက္႐ိုက္သယ္ေဆာင္သူမ်ားရွိၿပီး အခ်ိဳ႕လူကယ္ရီမ်ားမွာ မဲေဆာက္မွ တာခ္ခ႐ိုင္ၿမိဳ႕အထိ ေတာလမ္းခရီးကို တရက္၊ ႏွစ္ရက္ခရီးခန္႔ လမ္းေလွ်ာက္ရၿပီး စစ္ေဆးေရးဂိတ္မ်ားကို ေရွာင္ကြင္း၍ သြားၾကရသူမ်ားလည္း ရွိသည္။ အခ်ိဳ႕ေတာလမ္းခရီးတြင္ အဖမ္းခံရၿပီး ေငြကုန္လူပန္းျဖစ္ရသူမ်ားႏွင့္ ဖ်ားနာ၍ေသဆုံးသူမ်ားလည္း မၾကာခဏ ရွိသည္ဟု ကိုယ္ေတြ႔ႀကဳံခဲ့ ရသူတဦးက ေျပာသည္။
လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးခၽြတ္ၿခဳံက်မႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအရပ္ရပ္မွ လူငယ္၊ လူရြယ္အမ်ားစုမွာ လုပ္အားခပိုမိုရရွိ သည့္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ မည္မွ်ပင္အခက္အခဲႏွင့္ အႏၱရာယ္ရွိေစကာမူ ျမန္မာျပည္တြင္ ငတ္တလွည့္၊ ျပတ္တလွည့္ျဖင့္ ေနရ သည္ထက္ ယခုကဲ့သို႔ စြန္႔စားပါက ျမန္မာႏိုင္ငံထက္စာလွ်င္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားစြာရွိသည္ဟု လယ္သမားဘဝကိုေက်ာခိုင္း ၿပီး မိသားစုႏွင့္အတူ မဲေဆာက္ေရာက္လာသည့္ ပဲခူးၿမိဳ႕သား ကိုတင္ေအာင္က ေျပာသည္။
(၉၉၉) ဂိတ္မွ လူပြဲစားအမ်ိဳးသမီးတဦးက “လူကုန္မႈဥပေဒေတြဘာေတြ ငါတို႔မသိဘူး။ ဘယ္သူ႔ဆီမွလည္း ပိုက္ဆံအလ ကားမေတာင္းဘူး။ တန္ရာတန္ေၾကးပဲယူတယ္။ အကုန္လုံးရတာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ဟိုခြံ႔ဒီခြံ႔လိုက္လုပ္ရတာေတြလည္း
အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဘန္ေကာက္သြားဖို႔ လာခဲ့ၾကလို႔ ဘယ္သူ႔ကိုမွမေခၚဘူး၊ ဒီဂိတ္က ျပန္လာၾကပါလို႔ ဘယ္သူ႔ကိုမွလည္း မေျပာဘူး၊ သြားမယ့္သူက သူတို႔ဘာသာသူတို႔ သြားၾကလာၾကတာပဲ။ ကားတန္းတရက္ျခား ေအာက္ကေန ျမဝတီကို တက္လာတဲ့လူ တေန႔ (၃-၄) ရာေလာက္ရွိတယ္။ ကိုယ္တိုင္လုပ္တာလည္း မဟုတ္ဘူး၊ ငါတို႔ကတဆင့္ခံပြဲစားပဲ။ ငါတို႔ရတာပဲ လူျမင္တယ္၊ ျပႆနာျဖစ္လို႔ အဖမ္းခံရတာ၊ ေငြကုန္တာ ဘယ္သူမွမျမင္ဘူး။ ျမဝတီမွာက အကုန္လုံးနဲ႔ ေဝစားမွ်စားလုပ္ရတယ္။ အဲလိုလုပ္တာေတာင္မွ မႏွစ္က ပြဲစားတေယာက္ ေနျပည္ေတာ္က လာဖမ္းလို႔ အခု ေထာင္က်ေနတယ္။ မထြက္ေသးဘူး။ ဘန္ေကာက္က ျပန္လာတဲ့သူေတြကို ငါတို႔က (၉၀၀) နဲ႔ေရြးၿပီး (၁,၂၀၀) နဲ႔ ျပန္ေတာင္းတယ္။ တခ်ိဳ႕ျပန္လာတဲ့ လူေတြ ျမဝတီက ဟိုလူႀကီးအမ်ိဳး၊ ဒီလူႀကီးအမ်ိဳးဆိုၿပီးေတာ့ ဒီအတိုင္းလာေခၚသြားတယ္။ အဲဒါေတြက်ေတာ့ ငါတို႔စိုက္ထားတာေတြ တျပားမွျပန္မရဘူး။ လူေတြကို မလာေစခ်င္ရင္ ျမဝတီမွာ အဝင္မခံနဲ႔ေပါ့။ ေကာ့ကရိတ္မွာ ပိတ္ဖမ္းပါလား။ ဘယ္သူလာရဲမလဲ။ သိခ်င္ရင္ေအာက္ဆင္းသြား၊ ကရင္ျပည္နယ္မွာဆိုရင္ ရြာတိုင္းပဲ အပ်ိဳလူပ်ိဳမရွိေတာ့ဘူး။ အားလုံး ထိုင္းမွာခ်ည္းပဲ။ ဒီကိစၥရဲ႕ အရင္းခံဟာ ပြဲစားမဟုတ္ဘူး၊ သေဘာေပါက္" ဟု ေခတ္ၿပိဳင္သို႔ ေျပာသည္။
ထိုင္းလဝကမွ (၉၉၉) ဂိတ္သို႔ ျပန္ပို႔သည့္ ဘန္ေကာက္ျပန္မ်ားမွာ ေငြေၾကးရွိၿပီး မိမိအစီစဥ္ျဖင့္ ျပန္လာၾကသူမ်ားကိုသာ အဓိက ပို႔ေဆာင္ေပးၿပီး မိမိအစီစဥ္ျဖင့္မဟုတ္ဘဲ ဘန္ေကာက္ႏွင့္ အျခားေဒသမ်ားတြင္ အဖမ္းခံရ၍ ျပန္လာၾကသူမ်ားကို ထိုင္းလဝကက အျခားဂိတ္မ်ားမွတဆင့္ ျမဝတီဘက္ျပန္ပို႔ၾကသည္။
မဲေဆာက္မွျမဝတီသို႔ ဝင္ေရာက္ရာတြင္ (၉၉၉) ဂိတ္အပါအဝင္ ထိုင္း-ျမန္မာခ်စ္ၾကည္ေရးတံတားႀကီး၏ ေဘးဝဲယာတြင္ ထိုင္း-ျမန္မာႏွစ္ႏိုင္ငံနားလည္မႈျဖင့္ ဖြင့္လွစ္ထားသည့္ ေလွဆိပ္ (၁၇) ဂိတ္ရွိသည္။ အဖမ္းခံရ၍ ေရာက္ရွိလာသူမ်ားမွာ ေငြေၾကးမပါရွိၾကဘဲ အဝတ္တထည္ ကိုယ္တခုျဖင့္ ျပန္လာၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း တရားမဝင္ ေနထိုင္သူမ်ား ဖမ္းဆီးခံရပါက ေငြရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ မရွိသည္ျဖစ္ေစ ထိုင္းလူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးအဖြဲ႔က ဥပေဒအရ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္ပို႔ရမည္ျဖစ္သည္ဟု မဲေဆာက္အေျခစိုက္ ေရာင္ျခည္ဦး ျမန္မာအလုပ္သမားအဖြဲ႔မွ ဥပေဒေရးရာတာဝန္ခံ ကိုေက်ာ္ေထြးက ေျပာသည္။
ကားတန္းတရက္ျခား ျမဝတီၿမိဳ႕မွတဆင့္ မဲေဆာက္ေဒသအတြင္း ဝင္ေရာက္ၿပီး အလုပ္အကိုင္ရွာေဖြသူ (၃၀၀) ခန္႔ရွိသည္ ဟု ထိုင္းလူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးတပ္ဖြဲ႔ဝင္တဦးက ခန္႔မွန္းေျပာဆိုသည္။ ျမန္မာလူကယ္ရီတဦး၏အဆိုအရ ဘန္ေကာက္ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္းပိုင္းသို႔ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕မွတဆင့္ ဝင္ေရာက္သူမ်ားမွာ ေန႔စဥ္လူဦးေရ (၁၅၀) ခန္႔ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။
ထိုင္းအစိုးရက ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ အသစ္ျပ႒ာန္းလိုက္သည့္ လူကုန္ကူးမႈဆိုင္ရာ တိုက္ဖ်က္ေရးဥပေဒ (BE ၂၅၅၁) အရ ထိုင္းအာဏာပိုင္မ်ားက ျမန္မာအပါအဝင္ အျခားအိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕မွ အလုပ္အကိုင္လာေရာက္ ရွာေဖြသူမ်ားအား ထိုင္း ႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ အလုံးအရင္းႏွင့္ ဝင္ေရာက္မႈတားဆီးေရးကို အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ လုပ္ကိုင္လ်က္ရွိေသာ္လည္း သန္းခ်ီသည့္ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္သူမ်ား ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ေရာက္ရွိေနျခင္းသည္ လူကုန္ကူးမႈမ်ားတြင္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ အာဏာ ပိုင္အခ်ိဳ႕ ပါဝင္ပတ္သက္မႈရွိ၍သာ ျဖစ္သည္ဟု ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႔တခုမွ တာဝန္ရွိသူ တဦးက သုံးသပ္ေျပာဆိုသည္။
ထိုင္းႏွင့္ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကားတြင္လည္း နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္သည့္ လူကုန္ကူးမႈတြင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ အာဏာပိုင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ေဒသခံအာဏာပိုင္မ်ား ပါဝင္ပတ္သက္မႈမရွိလွ်င္ ယခုကဲ့သို႔ လူကုန္ကူးမႈႏွင့္ ဆက္စပ္သည့္ အေျခေနဆိုးမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္းလည္း ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
ထိုင္းေရွ႕ေနမ်ားအဖြဲ႔က ကမကထျပဳၿပီး မဲေဆာက္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားဆိုင္ရာ ဥပေဒ ေရးရာေဆြးေႏြးပြဲတခုတြင္ လာေရာက္ေဆြးေႏြးပို႔ခ်သည့္ ထိုင္းေရွ႕ေနအဖြဲ႔မွ ေရွ႕ေနတဦးက ေဆြးေႏြးပြဲတက္ေရာက္လာ သည့္ ျမန္မာ့အေရးေဆာင္ရြက္ေနၾကေသာ အဖြဲ႕အစည္းအသီးသီးမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို “ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ လာဘ္စားမႈ ေတြရွိတဲ့အတြက္ အဲဒါကိုခင္ဗ်ားတို႔ ေက်းဇူးတင္ရမယ္။ ဒီကလူေတြလာဘ္မစားဘူးဆိုရင္ ခင္ဗ်ားတို႔အခုလိုေတာင္ ဒီေဆြး ေႏြးပြဲကို လာတက္ခြင့္ရမွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမဝတီခ႐ိုင္အတြင္း ျဖစ္ပြားေနသည့္ လူကုန္ကူးမႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ ၍ ျမဝတီၿမိဳ႕ခံကုန္သည္တဦးက "ဒီကိစၥမွာ ဒီေကဘီ ေအနဲ႔လူပြဲစား ေတြ အဓိကလုပ္ေနၾကေပမယ့္ တကယ္မရွိမျဖစ္ကေတာ့ ခ႐ိုင္အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ပါဝင္ပတ္သက္မႈက အဓိက က်ပါတယ္။ ခ႐ိုင္အာဏာပိုင္ေတြရဲ့ နားလည္မႈမရရင္ ျမဝတီမွာ ဘာမွလုပ္လို႔ မရပါဘူး။ မႏွစ္ကဆိုရင္ (၉၉၉) ဂိတ္က ပြဲစားႀကီးတဦးကို ေနျပည္ေတာ္က တိုက္႐ိုက္လာဖမ္းၿပီး လူကုန္ကူးမႈနဲ႔ အဲဒီလူ အခု ေထာင္က်ေနတယ္။ အဲဒီလူကို စစ္ေၾကာေရးဝင္ေတာ့ အကုန္ေဖာ္ ရေတာ့တာပဲ။ ခ႐ိုင္အဆင့္ကို ဘယ္ေလာက္ေပးရတယ္၊ ရပ္ကြက္ အဆင့္ကို ဘယ္ေလာက္ေပးရတယ္၊ ဘယ္သူ႔ကို ရာခိုင္ႏႈန္း ဘယ္ေလာက္ေပးရလဲ၊ လစဥ္ေၾကးဘယ္ေလာက္ေပးရသလဲ ဆိုတာကအစ ေဖာ္ေတာ့ သူတို႔ ပိုက္ဆံေပးရတဲ့လူေတြထဲမွာ ျမဝတီခ႐ိုင္ေအးခ်မ္းသာယာေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ေဆြၫြန္႔လည္း ပါဝင္ပတ္သက္ေနတဲ့အတြက္ ေနျပည္ေတာ္ကေန သူ႔ကို မႏွစ္ကနယ္ေျပာင္းၿပီး အေရးယူလိုက္ တယ္။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာက လူကုန္ကူးမႈမွာ ပါဝင္ပတ္သက္တဲ့ ခ႐ိုင္ဥကၠ႒လိုအဆင့္ေတာင္ နယ္ေျပာင္းတာေလာက္ပဲ အေရးယူ ခံရတယ္။ တကယ္ တိုင္းျပည္ေကာင္းေအာင္ လုပ္မယ့္လူေတြကို ေတာ့ ေထာင္ႏွစ္ (၁၀၀) တို႔၊ (၇၀) တို႔ခ်တာေတြ လုပ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးစနစ္ကို တြက္သာၾကည့္ ေတာ့။ အခုသူ႔ေနရာမွာလာတဲ့ ျမဝတီခ႐ိုင္ဥကၠ႒ ဗိုလ္မႉးထြန္းထြန္း လက္ထက္မွာလည္း အစကေတာ့ ဟုတ္မလိုလိုနဲ႔ အခုပုံမွန္လိုပဲ ျပန္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဒီေကဘီေအနဲ႔ လူပြဲစားေတြဟာ ဘန္ေကာက္က ျပန္လာတဲ့လူေတြကို ေရြးထုတ္တာအျပင္ ေန႔တိုင္းဘန္ေကာက္ကို ခိုးသြားၾကတဲ့ ျမန္မာေတြကိုလည္း သူတို႔ပဲ လူပြဲစားလုပ္ၿပီး စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးေနတာပါ။ ဒီကိစၥ ကေန႔အထိ လုပ္လို႔ရေနတာကေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြရဲ့ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ ခက္တာက ျမဝတီမွာ အမွန္ေျပာရင္ ျပႆနာရွိတယ္” ဟု ေျပာသည္။
လူပြဲစားမ်ားသည္ ျမဝတီ-ဘားအံ ေျပးဆြဲသည့္ကားမ်ား အသီးသီးဝယ္ထားၾကၿပီး ဘန္ေကာက္တက္၍ အလုပ္လုပ္မည့္ လူမ်ားအား ဘားအံမွတဆင့္ ျမဝတီ၊ ဘန္ေကာက္သို႔ တိုက္႐ိုက္ပို႔ေဆာင္ေပးမႈမ်ားလည္း ရွိသည္။
ဘားအံမွ စထြက္ရာတြင္ မွတ္ပုံတင္မရွိသူမ်ားအတြက္ လူပြဲစားမ်ားက ဘားအံႏွင့္ျမဝတီၾကားရွိ စစ္ေဆးေရးဂိတ္မ်ားကို လာဘ္ေငြေပး၍ အခက္အခဲမရွိ ျဖတ္ေက်ာ္ႏိုင္ၾကၿပီး ျမဝတီေရာက္ရွိသည့္အခါ ၎တို႔ေခၚလာသူမ်ားအား ဒီေကဘီေအ (၉၉၉) ဂိတ္အတြင္းသို႔ ေခၚေဆာင္သြားၿပီး ၎တို႔အိမ္မ်ားတြင္ တည္းခိုေစသည္။ ထိုမွတဆင့္ဘန္ေကာက္သို႔ ဘတ္ (၁၅,၀၀၀) ႏႈန္းျဖင့္ လက္ငင္း ေငြေပးေခ်ၿပီးမွ ဆက္လက္ပို႔ေဆာင္ေပးသည္။ ဘားအံ-ျမဝတီလမ္းေၾကာအတြက္ ကုန္က်သည့္လမ္းခရီးစရိတ္ က်ပ္ (၁) ေသာင္းခန္႔ကိုလည္း သီးျခားေပးရသည္ဟု သိရွိရသည္။
ျမဝတီမွ ျမန္မာဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ပါးက “ဒီကိစၥဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရသလဲဆိုတာ လူေတြအားလုံးသိၾကပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ ကို အုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္ေနတဲ့လူေတြလည္း သူတို႔သိၾကပါတယ္။ ခက္တာက အမွန္တရားကို သူတို႔လက္မခံၾကဘူး။ သူတို႔ျဖစ္ ခ်င္တာပဲ သူတို႔လုပ္တယ္။ တိုင္းျပည္ မေအးခ်မ္းသေရြ႕ေတာ့ ဒီျပႆနာေတြ ရွိေနအုံးမွာပဲ။ တိုင္းျပည္ ေအးခ်မ္းမွပဲ လူထု ေတြလည္း သက္သာမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ပဲ ဒီအတိုင္းသာ ဆက္သြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီဒုကၡသံသရာႀကီးဟာ ဒီလိုပဲ သံသရာ လည္ေနမွာျဖစ္တယ္” ဟု မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ျမန္မာအလုပ္သမားအေရး ေဆာင္ရြက္ေနၾကသည့္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏အဆိုအရ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း တရားမဝင္ေရာက္ရွိေနသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား (၂) သန္းခန္႔ရွိၿပီး ထိုင္းအလုပ္သမားဝန္ႀကီးဌာနတြင္ တရားဝင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ခြင့္ မွတ္ပုံတင္ထားသူမွာ (၅) သိန္းခန္႔ရွိသည္ဟု သိရသည္။
