အသက္အငယ္ဆံုး HIV/AIDS အေရးေဆာင္ရြက္သူ

က်မတို႔ လူ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြပိုး ကူးစက္ခံရၿပီ ဆိုရင္ လူေတြက ပစ္ပယ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ကူးစက္ခံထား ရသူကလည္း မိမိမွာ ေရာဂါပိုးရွိေနတာကို ကဲ့ရဲ့ခံရမွာ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမွာေတြေၾကာင့္ ဖြင့္မေျပာရဲ မဆိုရဲဘဲ ေနၾကတယ္။ ပိုက္ဆံတတ္ႏိုင္သူေတြကေတာ့ ႀကိတ္ၿပီး ကုသ ၾကပါတယ္။ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူေတြကေတာ့ ေဆးဖိုး၀ါးခ မတတ္ႏိုင္ဘဲ၊ ေရာဂါကြၽမ္းလာရင္ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ ေပးမယ့္ လူမရွိဘဲ တေရြ႔ေရ႔ြ႔နဲ႔ ၎တို႔ အခ်ိန္ေတြ ကုန္ဆံုး သြားၾကပါတယ္။ ကေလးငယ္ေတြကို ဆိုရင္လည္း "သမီးကက်န္းမာေရးမေကာင္းဘူး။ သားက က်န္းမာေရး မေကာင္းဘူး။" ဆိုတာေလာက္ပဲ ေျပာၿပီး ေရာဂါရဲ့ အေျခအေနမွန္ကို ေျပာျပဖို႔ အေတာ္ေလးပဲ ၀န္ေလးပါတယ္။ ေရာဂါအေၾကာင္းကို သိသြားရင္ စိတ္ထိခိုက္သြားမွာ၊ က်န္းမာေရး အေျခအေနပိုဆိုးလာမွာ၊ အနာဂတ္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ကင္းမဲ့လာမွာ စသျဖင့္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြရွိပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ လက္တင္အေမရိကတုိက္မွာရွိတဲ့ ဟြန္ဒါရာႏိုင္ငံက အသက္ ၁၂ ႏွစ္ေက်ာ္အရြယ္ မိန္းကေလး ကယ္ရင္ဒန္နာေ၀ကေတာ့ သူမရဲ့ မိဘမ်ားကိုယ္တိုင္ႏွင့္ သူမမွာ ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံထားရတဲ့ အေၾကာင္းကို မိဘမ်ားက ပံုဆြဲၿပီး ရွင္းျပခဲ့တဲ့အတြက္ အသက္ ၅ ႏွစ္ကတည္းက စတင္သိရွိခဲ့ပါတယ္။ ကယ္ရင္ဟာ သူမမွာာ ေရာဂါရွိတဲ့ အေၾကာင္းကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းပဲ ဖြင့္ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကတဆိုရင္ ေက်ာင္းက သူငယ္ခ်င္းေတြက ကယ္ရင္နဲ႔ အတူကစားဖို႔ ျငင္းပယ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး ေရာဂါ ကူးစက္ခံေနရတာကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာတာ ေျပာင္းလဲမႈ ႀကီးႀကီးမားမား ျဖစ္ေစတယ္ဆိုတာ ကယ္ရင္ နားလည္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ကယ္ရင္ဟာ စိတ္ပ်က္သြားျခင္းမရွိပါဘူး။ ဒါဟာဆိုရင္ မိဘမ်ားဟာ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြပိုး ကူးစက္ခံထားရသူမ်ားျဖစ္ေပမယ့္ ေရာဂါကူးစက္ခံထားရေသာ္လည္း က်န္းမာသူမ်ားကဲ့သို႔ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာျပေပးတဲ့ သူမ မိဘမ်ားရဲ့ လမ္းၫႊန္ေကာင္းမႈ၊ အားေပးအားေျမာက္ ျပဳမႈေတြေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကယ္ရင္ေလးရဲ့ မိဘမ်ားက အယ္လ္လာဗီြစီတ လို႔ေခၚတဲ့ မဂၢဇင္းကို ထုတ္ေ၀ၿပီး ကယ္ရင္ဟာ အဲဒီမဂၢဇင္းရဲ့ ကေလးက႑မွာ အယ္ဒီတာအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ကယ္ရင္ရဲ့ ကေလးမဂၢဇင္းဟာ ဟြန္ဒါရာ ႏိုင္ငံတလႊားမွာ ႏွစ္လကိုတႀကိမ္ထုတ္ေ၀ၿပီး ေစာင္ေရ ၁၀၀၀၀ ေရာင္းရပါတယ္။

ကယ္ရင္ အသက္ ၉ ႏွစ္မွာ အယ္လ္လာဗီြ လံႈ႔ေဆာ္ေရးအဖြဲ႔မွာ သူမမိဘေတြနဲ႔အတူ ေက်ာင္းေတြမွာ လိုက္ၿပီး စကားေျပာခဲ့ပါတယ္။ သံုးႏွစ္အတြင္းမွာ ႏိုင္ငံေျခာက္ႏိုင္ငံကို လွည့္လည္သြားခဲ့ၿပီး သူမရဲ့အေၾကာင္းကို ေျပာျပခဲ့တယ္။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္ ၃ ရက္ေန႔ကေန ၈ ရက္ေန႔အထိ မကၠစီကိုႏိုင္ငံ မကၠစီကိုၿမိဳ႔မွာ ၁၇ ႏွစ္ႀကိမ္ေျမာက္ ႏိုင္ငံတကာ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ညီလာခံႀကီးကို က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီညီလာခံႀကီးကို တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေပါင္း ၂၅၀၀၀ ေက်ာ္အနက္က အသက္အငယ္ဆံုး ကိုယ္စားလွယ္ကေတာ့ ကယ္ရင္ဒန္နာေ၀ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ကယ္ရင္ဟာ မကၠစီကန္သမၼတနဲ႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းတို႔အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ ကုိယ္စားလွယ္ေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာအစုိးရေတြ၊ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ အေရးလႈပ္ရွားသူေတြ၊ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္အတြက္ ဖဲႀကိဳးနီဆုရွင္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ အန္ဂ်ီအိုေတြ တက္ေရာက္တဲ့ အဲဒီညီလာခံႀကီးမွာ မကၠစီကန္သမၼတႏွင့္ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္တိုနဲ႔ အတူ ဖြင့္ပဲြမွာ စကားေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ေအအိုင္ဒီအက္စ္ညီလာခံႀကီး ဖြင့္ပဲြမွာ သူမက "အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ပိုးကူးစက္ခံထားရတဲ့ ေယာက္်ားေလးေတြ၊ မိန္းကေလးေတြရွိေနၿပီး က်မတို႔အားလံုးမွာ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ေတြ ရွိပါတယ္။ ပန္းခ်ီဆရာ၊ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမ၊ ဆရာ၀န္စသျဖင့္ ျဖစ္ခ်င္ၾကတယ္။ အိမ္ေထာင္ရက္သားျပဳၿပီး ကေလးမ်ားလည္း ေမြးဖြားခ်င္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မတို႔ လိုအပ္တဲ့ ဂရုစိုက္ခံရမႈ၊ ေဆး၀ါးေတြရရွိမႈ နဲ႔ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ စာသင္ၾကား ခြင့္ျပဳတဲ့အခါမွသာ အဲဒီရည္မွန္းခ်က္ေတြ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ရရွိဖို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါမယ္။ " လို႔ ကေလးမ်ားရဲ့ ခံစားခ်က္ကို ထင္သာျမင္သာေအာင္ မီးေမာင္းထုိးျပ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ကုလသမဂၢ AIDS အစီရင္ခံစာအရ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ တကမၻာလံုး အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြပိုးကူးစက္ခံရထားသူ ၄၅ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ အသက္ ၁၅ ႏွစ္မွ ၂၄ ႏွစ္အတြင္းရွိ လူငယ္မ်ားျဖစ္ပါတယ္။ လက္တင္အေမရိကတိုက္မွာ ဆိုရင္ ၂ သန္းနီးပါးရွိတဲ့ လူေတြထဲက ၅၅၀၀၀ ဟာ အသက္ ၁၅ ႏွစ္ေအာက္ကေလးေတြ ျဖစ္ၾကၿပီး အမ်ားစုဟာ ၎တို႔မိခင္ကတဆင့္ကူးစက္ၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒသတြင္းမွာရွိတဲ့ ကိုယ္၀န္ ေဆာင္သည္ေတြရဲ့ ၃၆ ရာခိုင္ႏႈန္းကသာ ေရာဂါကာကြယ္ေဆး၀ါးမ်ား ရရွိၾကပါတယ္။

ကယ္ရင္ဟာ အျခားသူမ်ားႏွင့္မတူဘဲ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမွာ၊ အထင္ေသးခံရမွာကို မမႈဘဲ ေရာဂါအေၾကာင္းကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ဖြင့္ဟေျပာဆိုကာ ထိုအတြက္လည္း စိတ္ဓါတ္က်ဆင္းမေနဘဲ သူမလိုပဲ အျခား ကူးစက္ခံရထားသူမ်ားကို ကူညီေပးေရးႏွင့္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ကာကြယ္တားဆီးေရး၊ ကုသမႈခံယူရႏိုင္ေရးအတြက္ တက္တက္ၾကြၾကြ လႈပ္ရွားသူမ်ားထဲက ထင္ရွားသူတဦးျဖစ္ေနပါတယ္။ ကယ္ရင္ရဲ့ စိတ္ပ်က္အားငယ္ျခင္း အလ်င္းမရွိဘဲ ဘ၀တူ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီြပိုးကူးစက္ခံရသူမ်ားအတြက္ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈမ်ား၊ သူမရဲ့ ပြင့္လင္းမႈမ်ား၊ သူမမိဘမ်ားရဲ့ အားေပးမႈမ်ားဟာ စံနမူနာယူစရာ မေကာင္းေပဘူးလား။


Ref: Aljazeera news


ေကဇီလင္း